Χορτοφαγία και vegan
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι τείνουν τα τελευταία χρόνια να υιοθετούν χορτοφαγικά σχήματα διατροφής για ποικίλους λόγους. Κάποιοι βλέπουν την χορτοφαγία ως ένα τρόπο να προασπιστούν τα δικαιώματα των ζώων και να προστατεύσουν το περιβάλλον και άλλοι ως ένα τρόπο να προστατεύσουν την υγεία τους και να αντιμετωπίσουν χρόνια νοσήματα. Όποιος και να είναι ο λόγος, το σίγουρο είναι ότι η βιβλιογραφία δείχνει πολλά οφέλη των χορτοφαγικών διαιτών στην πρόληψη και αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων, στο σωματικό βάρος που τείνει να είναι χαμηλότερο στους χορτοφάγους σε σχέση με αυτούς που ακολουθούν μη χορτοφαγικά διατροφικά σχήματα και στην καλύτερη βιωσιμότητα περιβαλλοντικά, καθώς απαιτούν λιγότερους φυσικούς πόρους και προκαλούν μικρότερη οικολογική καταστροφή.
Οι χορτοφαγικές δίαιτες μπορεί να είναι αρκετά αυστηρές (vegans), όπου αποκλείονται όλα τα προϊόντα που προέρχονται από την εκμετάλλευση ζώων, συμπεριλαμβανομένων των αυγών και των γαλακτοκομικών, ακόμα και του μελιού, ή πιο ελαστικές (lacto-ovo vegetarian, pescatarian), όπου μπορεί να επιτρέπεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών, αυγών ακόμα και ψαριού. Μία καλά σχεδιασμένη διατροφή, στην οποία αποκλείεται το κρέας και τα υποπροϊόντα του, τείνει να είναι θερμιδικά φτωχότερη και χαμηλότερη σε κορεσμένα λιπαρά και συνεπώς έχει συνδεθεί με χαμηλότερο σωματικό βάρος και μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων, όπως σακχαρώδους διαβήτη, καρδιαγγειακών νοσημάτων, υπέρτασης και υπερλιπιδαιμιών, καθώς και ορισμένων ειδών καρκίνου. Ωστόσο, υπάρχει η ανησυχία ότι ένας αποκλεισμός μιας τόσο μεγάλης γκάμας τροφίμων μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και να προκαλέσει ελλείψεις σημαντικών θρεπτικών συστατικών που εντοπίζονται σε βασικά ζωικά προϊόντα, όπως πρωτεΐνη, ω3 λιπαρά, σίδηρο, ιώδιο, βιταμίνη D και B12.
Ο διαιτολόγος είναι ο επιστήμονας υγείας που μπορεί να εκπαιδεύσει κάποιον που επιθυμεί να υιοθετήσει ένα χορτοφαγικό σχήμα διατροφής, να έχει μία πιο ισορροπημένη διατροφή, αποκλείοντας τα ζωικά τρόφιμα που επιθυμεί, και να μπορέσει να βρει εναλλακτικές για να καλύψει τις διατροφικές του ανάγκες έτσι ώστε να αποτρέψει πιθανές ελλείψεις. Επίσης, ο ρόλος του είναι απαραίτητος σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες, όπως εγκύους, παιδιά και ασθενείς, όπου οι ήδη ιδιαίτερες ενεργειακές, πρωτεϊνικές και διατροφικές ανάγκες χρήζουν ειδικής διαχείρισης.
Πηγές:
Melina V, Craig W, Levin S. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets. J Acad Nutr Diet. 2016 Dec;116(12):1970-1980. doi: 10.1016/j.jand.2016.09.025. PMID: 27886704.