Καρκίνος
Από την πρόληψη, μέχρι και το στάδιο της διάγνωσης, της θεραπείας και της αποκατάστασης, αλλά και την μετά καρκίνου ζωή, η διατροφή είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι που επηρεάζει την ποιότητα ζωής, την έκβαση της νόσου, καθώς και το προσδόκιμο επιβίωσης.
Ο καρκίνος είναι μία νόσος πολυπαραγοντική, που σχετίζεται με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η έκθεση σε εξωγενείς παράγοντες, όπως κάπνισμα, ακτινοβολία, λοιμώξεις, περιβαλλοντικούς ρύπους και σε συγκεκριμένους διαιτητικούς παράγοντες, όπως το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας και το αλκοόλ, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων ειδών καρκίνου. Όσον αφορά την προστατευτική δράση μεμονωμένων διατροφικών παραγόντων, μόνο οι διαιτητικές ίνες φαίνεται να έχουν προστατευτική δράση, και μόνο έναντι του καρκίνου παχέος εντέρου. Η υιοθέτηση ενός γενικότερου ισορροπημένου τρόπου διατροφής και της σωματικής δραστηριότητας, φαίνεται ότι προστατεύει από την εμφάνιση καρκίνου, τόσο με την σύσταση σώματος και της λιπώδους μάζας, αλλά με την καλύτερη δυνατότητα του οργανισμού να ανταπεξέρχεται την έκθεση καρκινογόνων περιβαλλοντικών παραγόντων.
Από την διάγνωση της νόσου, η διατροφή του ασθενούς είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι το οποίο θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την διάρκεια των θεραπειών. Ο υποσιτισμός είναι ένα φαινόμενο πολύ συχνό σε ογκολογικούς ασθενείς και φαίνεται ότι ένα ποσοστό 10-20% ογκολογικών ασθενών καταλήγουν λόγω επιπτώσεων του υποσιτισμού και όχι του όγκου. Αυξημένες ενεργειακές και πρωτεϊνικές απαιτήσεις, είδη καρκίνου που επηρεάζουν άμεσα την διατροφική πρόσληψη, όπως καρκίνοι στοματοφάρυγγα και πεπτικού σωλήνα, συγκεκριμένες καταστάσεις που χρήζουν ιδιαίτερη διαιτητική παρέμβαση, όπως μετεγχειρητικές καταστάσεις ή σίτιση με καθετήρα, καθώς επίσης και συμπτώματα θεραπειών (χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας), όπως ανορεξία, γαστρεντερικές διαταραχές, έμετοι, που επιδρούν στην διαιτητική πρόσληψη των ασθενών, είναι μερικά σημεία μόνο που σχετίζονται με την διατροφή ασθενών με καρκίνο.
Ο διαιτολόγος είναι ο επιστήμονας υγείας που θα καθοδηγήσει και θα εκπαιδεύσει τον πελάτη ως προς την υιοθέτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής και διατροφής, αλλά και την απόκτηση και διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, σημεία που βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου. Από την στιγμή της διάγνωσης της νόσου και ύστερα, ο διαιτολόγος είναι υπεύθυνος να αξιολογεί την κατάσταση της θρέψης του και τον κίνδυνο υποσιτισμού και να εκτιμά τις διατροφικές του ανάγκες. Η διατροφική παρέμβαση είτε μέσω συμβουλευτικής, είτε μέσω συμπληρωματικής διατροφής είναι τις περισσότερες φορές απαραίτητες, έτσι ώστε να μπορέσουν να καλυφθούν οι ανάγκες του ασθενούς ή να διαχειριστούν συμπτώματα που δυσχεραίνουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Πηγές:
- Wiseman, M. (2019). Nutrition and cancer: Prevention and survival. British Journal of Nutrition, 122(5), 481-487. doi:10.1017/S0007114518002222
- Muscaritoli M, Arends J, Bachmann P, Baracos V, Barthelemy N, Bertz H, Bozzetti F, Hütterer E, Isenring E, Kaasa S, Krznaric Z, Laird B, Larsson M, Laviano A, Mühlebach S, Oldervoll L, Ravasco P, Solheim TS, Strasser F, de van der Schueren M, Preiser JC, Bischoff SC. ESPEN practical guideline: Clinical Nutrition in cancer. Clin Nutr. 2021 May;40(5):2898-2913. doi: 10.1016/j.clnu.2021.02.005. Epub 2021 Mar 15. PMID: 33946039.